Het is nu do maart 28, 2024 7:26 pm




Forum gesloten Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 4 berichten ] 
Crash Manchester R5779 nabij Oranje Drenthe (wie weet meer?) 
Auteur Bericht
Avatar gebruiker
Drentse Gerrit

Geregistreerd:
vr jul 26, 2013 2:06 pm
Berichten: 213
Woonplaats: Assen
Bericht Crash Manchester R5779 nabij Oranje Drenthe (wie weet meer?)
Tijdens een bezoek aan de begraafplaats in Hoogersmilde tbv Traces Of War liep ik tegen 5 graven aan van een Manchester bemanning. Ik was verrast, omdat ik nog nooit van deze crash had gehoord. Nabij de begraafplaats stortte bommenwerper 'junior' neer, waar echter niemand bij omkwam. De aardappelmeelmeelfabriek werd eerst door Franse Amherst Para's aangevallen en later door de Canadezen. Er was genoeg gebeurd in dat gebied, maar deze crash was nieuw voor mij. Om een verhaal bij de graven te kunnen plaatsen, ben ik dus op zoek gegaan. Op internet was niet veel te vinden (kan ook aan mijn zoek kwaliteiten liggen). Dit was er wel;

File Nr : T1431
Date of crash : 09-03-1942
Time of crash : 03.49
Aircraft : Manchaster I
Codes : R5779 OL-G
Squadron : 83 Squadron
Base : Scampton
T/o time and date : 01.50 09-03-1942
Target : Essen
Crashed near /in : on the banks of the Oranje Kanaal-Smilde
Crashed due to : Night fighter Ofw. Paul Gildner II./NJG2
Claim : 09.03.42 Ofw. Paul Gildner Stab II./NJG 2 Manchester  Oranje
12 km. S.S.W. Assen (83 Sqn.) 03.49 Reference: WRC Vol. 3/43
Remark : Abschusz 1 Avro Manchaster 3 Km SO Smilde(etwa 11 Km SW Assen) durch Nachtjäger; Besatzung warscheinlich 6 mann tot; 1 gefangener;
Remark : 1987-11-14 SLGD Oranje/Smilde Manchester I R5779 OL-G 83 Sqn 09-03-1942 RR Vulture and propellor recovered.

Afbeelding

Naar aanleiding van deze gegevens ben ik op pad gegaan. In eerste instantie lukte het niet mensen te vinden die wat konden vertellen over de crash, maar uiteindelijk kwam ik bij een vader en zoon, die het nodige wisten. De zoon was landeigenaar geweest van de crashsite en kon de plek aanwijzen. De crash bleek niet 'on the banks' te zijn geweest, maar een behoorlijk eind van het Oranjekanaal af. Ter plaatse vond ik twee stukken gesmolten aluminium in een hoop aardappelrooimachine afval, een bevestiging dat de plaats goed is. Beide mannen konden ook vertellen dat er in 1987 een opgraving is geweest. Persoonlijke spullen zouden teruggestuurd zijn naar Engeland.

Afbeelding

Ik was weer wat verder. Ik ontving uit mijn netwerk nog twee Engelse verklaringen van bemanningsleden. Ik had nu dus 'iets' om een verhaal van te maken.

Mocht iemand meer informatie hebben over de crash, de opgraving of de bemanningsleden, dan houd ik me aanbevolen. Op- of aanmerkingen op onderstaand verhaal zijn van harte welkom.

Het verhaal tot nu toe;

Op 9 maart 1942 een kwartier na middernacht steeg Manchester R5779 op vanaf Scampton, met als doel het bombarderen van Essen. De bemanning kon toen nog niet vermoeden dat hun toestel een van de acht vliegtuigen van het squadron zou worden, die niet meer terug zou keren.

Boven Noord-Nederland ging het fout. Het toestel werd van onderen geraakt en vloog in brand. Kort daarna werd het toestel opnieuw geraakt, nu aan de achterzijde. Boven Witten wierp het toestel bommen af (of verloor deze), waardoor een boerderij afbrandde. Flying Officer R. Cooper gaf zijn bemanning het bevel het toestel te verlaten. Hijzelf en vier andere bemanningsleden slaagden daar helaas niet in en kwamen om bij de crash nabij Oranje. Slechts twee bemanningsleden overleefden. Zij beschreven de omstandigheden van deze tragedie;

Afbeelding

Foto over de crashsite, idrv de boerderij waar bemanningslid Key terechtkwam.

Air Gunner Alfred Key zou aanvankelijk het geschut aan de achterzijde van het toestel bemannen. Zijn collega Charlie Broad die de ‘mid-upper’ positie zou innemen, waarbij het geven van instructies aan de andere bemannings-leden behoort, vroeg Alfred om te ruilen, waar hij mee instemde. Charlie hield niet zo van de ‘instructies geven taak’, wat de reden was voor de ruil. Achteraf bezien ruilden de mannen op dat moment ook van het lot dat hen te wachten stond.

Alfred omschrijft dat hij op een gegeven moment vlammen ziet en dat de voorzijde van zijn geschutskoepel compleet is weggeschoten, terwijl hijzelf niet een schot gelost heeft. Later vindt hij een grote scherf van de koepel in zijn laars. Als hij onder zich kijkt, ziet hij een felle brand en pakt hij een brandblusser om samen met George Darlby het vuur uit te maken. Zij slaagden daarin, maar het toestel wordt opnieuw geraakt, ditmaal aan de achterzijde bij het bommenruim.

Het toestel vult zich met vlammen en rook en is niet meer te redden. Alfred kon het ontsnappingsluik niet vinden door de rook. Hij denkt dat hij gaat sterven en wordt tot zijn eigen verbazing erg kalm. Hij denkt aan zijn goede vriend Charlie, met wie hij van plaats wisselde. Hij besluit te proberen bij hem te komen, om te kijken hoe het met hem gaat. Na een paar stappen valt hij echter door een gat in de vloer. Zijn parachute is door de val verkeerd gaan zitten en dit moest hij snel herstellen, om vervolgens de ‘ripcord’ aan te trekken. Bijna gelijktijdig met het openen van de parachute, komt Alfred met een enorme knal op de bevroren grond terecht.

De klap was zo hard dat Alfred pas na een lange tijd in staat is om zich te bewegen. Met moeite komt hij uit zijn ‘harnas’ en terwijl hij probeert te gaan staan, merkt hij dat hij gewond is aan zijn been. Pijn voelde hij toen nog niet, dat kwam later pas. Hij bleef een tijdje liggen en luisterde naar overvliegende geallieerde toestellen, Duitse toestellen hoorde hij niet.

Alfred slaagde erin naar een heg te kruipen en zag toen hun vliegtuig branden in het veld dat naast hem lag. Ook zag hij verschillende personen bij het toestel staan. Hoopvol keek hij of een van de ‘lads’ er ook tussen stond, maar realiseerde zich toen dat dit dom van hem was. Niemand had dit kunnen overleven. Alfred schrijft dat hij zich nog nooit in zijn leven zo eenzaam had gevoeld.

Plotseling wordt hij aangesproken, achteraf denkt hij in het Nederlands, maar destijds dacht hij dat het Duits was en verwachtte hij elk moment een bajonet in zijn rug. Wat Alfred waarschijnlijk nooit geweten heeft, is dat dit waarschijnlijk de heer Motz was, een Duitser die goed bekend stond en al voor de oorlog in de boerderij was komen wonen die dicht bij de crashsite stond. Mogelijk is de taal die hij hoorde dus een beetje van beide geweest.

Toen Alfred zich omdraaide zag hij een burger op een fiets. De man zette hem op de fiets en rolde hem naar de boerderij. Daar kreeg Alfred eten en drinken, waarna hij door de politie werd opgehaald. Het hoofd van de politie kwam bij Alfred met kaarten, een kompas en etensvoorraad, om hem een vluchtroute te wijzen. Toen bleek dat Alfred te gewond was om zelf weg te komen, overlegden beide mannen.

Met toestemming van Alfred is hij toen overgedragen aan de Duitsers, zodat hij voor zijn been naar het ziekenhuis kon en de medische verzorging kon krijgen die hij nodig had. Zijn been was nu zo gezwollen dat ze zijn broek weg moesten knippen. Alfred had vreselijke pijn, maar nadat er een verdovende vloeistof over zijn been was gegoten, werd dat na verloop van tijd beter. Alfred werd naar een Luftwaffe kamp gebracht, waar hij in eenzame opsluiting werd geplaatst. Tijdens zijn verhoren werd hem verteld dat een Duitse piloot beloond was voor het neerhalen van hun toestel. Alfred zelf is er echter overtuigd van dat ze neergehaald zijn door Flak afweergeschut.

George Rex, vloog in de voorzijde van het Manchester toestel als schutter. Ook hij omschreef zijn herinneringen aan de crash. Toen het toestel een massa vlammen was, opende hij het vluchtluik en spong uit het toestel om 02:20 uur. Hij kwam neer in een besneeuwd bos, in een dunbevolkt gebied ten westen van de Drentsche hoofdvaart. Zijn enige verwondingen waren lichte brandwonden aan een hand en rond zijn wenkbrauwen.

George liep naar het westen, in de hoop aan boord van een schip te komen in een Zuiderzee- of Noordzeehaven. Tot het daglicht liep hij door en rustte in een hut tot de avond. Toen het donker werd zette hij zijn reis voort. Af en toe zag hij mensen in de verte. Hij volgde een kanaal een dorp in en passeerde verschillende mensen. Buiten het dorp benaderde hij drie Nederlanders en maakte met gebaren en simpel Engels duidelijk dat hij een neergeschoten Britse ‘airman’ was. Een van de mannen liep weg en kwam terug met melk en broodjes kaas. George schudde de handen van zijn helpers en vervolgde zijn weg. De volgende dag ontmoette hij een groep kinderen. Het oudste kind bood hem zijn fiets aan. Aangezien de fiets erg gammel was, bedankte George voor dit aanbod en liep verder. De jongen haalde hem echter in en nam hem mee naar zijn ouders, waar hij welkom geheten werd. George kreeg eten en drinken en een bed om in te slapen. Hij viel snel in slaap.

De vader van de jongen, Hendrik David Nylalt, nam George mee naar de plaatselijke politieman, die bij het verzet zat. Door een politieman met een hogere rang werd hij echter overgedragen aan de Duitsers, waarna hij via verschillende plaatsen uiteindelijk in kamp Stalag Lamsdorf aankwam. Daar ontmoette hij zijn vriend en mede bemanningslid Alfred Key weer. Beide werden daar vastgehouden tot het einde van de oorlog.

Algemene begraafplaats Hoogersmilde:
Piloot: Robert Ward Cooper, 24 jaar
Co piloot: James Thomas Heggie, 18 jaar
Observer: Michael John Carlton, 22 jaar
Wop/Airgunner: George William Dalby, 21 jaar
Mid Uppergunner: Charles Broad, 21 jaar

Overlevenden:
Wop/Airgunner: George W Rex, pow nr: 24838
Reargunner: Alfred F Key, pow nr: 24835

Afbeelding

Foto genomen, over de crashsite, in Noordelijke richting (van waaruit het toestel aan kwam vliegen)

_________________
Zij waren jong, hielden van het leven,
zij hebben het geriskeerd, zij hebben het gegeven,
opdat het uwe mooi zal zijn.

Andre Boude, para operatie Amherst


zo sep 08, 2013 1:55 pm
Profiel
Avatar gebruiker
Jelle Y.

Geregistreerd:
do jul 23, 2009 11:43 am
Berichten: 3092
Woonplaats: Leeuwarden
Bericht Re: Crash Manchester R5779 nabij Oranje Drenthe (wie weet me
Bedankt voor het plaatsen. Ik heb het met plezier gelezen. :D

_________________
Jelle
Awards/Persons Editor

"The Navy can lose us the war, but only the Air Force can win it. The fighters are our salvation, but the bombers alone provide the means of victory." Winston Churchill


zo sep 08, 2013 9:30 pm
Profiel
Avatar gebruiker
Drentse Gerrit

Geregistreerd:
vr jul 26, 2013 2:06 pm
Berichten: 213
Woonplaats: Assen
Bericht Re: Crash Manchester R5779 nabij Oranje Drenthe (wie weet me
Mannen bedankt voor de reacties! Het napluizen van dit soort verhalen is leuk werk. Je leert elke keer wat meer en komt indrukwekkende verhalen tegen, die soms nog nergens beschreven staan. Dat vind ik het mooie van de 'traces of war' site. Daar kun je de verhalen gekoppeld aan een monument of plaats weer kwijt, zodat geïnteresseerden er kennis van kunnen nemen en het een deel wordt van de streekhistorie. Ook de mensen die je leert kennen vind ik een waardevol iets. Sommigen hebben het zelf nog meegemaakt, je krijgt contact met de gemeente, historische verenigingen, studiegroepen etc. En nu ik toch bezig ben; Dick en Jeroen van dit forum, bedankt voor alle hulp van de afgelopen tijd!

_________________
Zij waren jong, hielden van het leven,
zij hebben het geriskeerd, zij hebben het gegeven,
opdat het uwe mooi zal zijn.

Andre Boude, para operatie Amherst


ma sep 09, 2013 1:43 pm
Profiel
Pieter F
Bericht Re: Crash Manchester R5779 nabij Oranje Drenthe (wie weet me
Een interessant topic Gerrit. Ik zal eens kijken of ik wat aanvullende informatie voor je kan vinden.


za sep 28, 2013 9:52 am
Geef de vorige berichten weer:  Sorteer op  
Forum gesloten Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 4 berichten ] 


Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 19 gasten


Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen
Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum
Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen
Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen

Zoek naar:
Ga naar:  
cron
Alle rechten voorbehouden © STIWOT 2000-2012. Privacyverklaring, cookies en disclaimer.

Powered by phpBB © phpBB Group