Het is nu do maart 28, 2024 2:00 pm




Forum gesloten Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 11 berichten ] 
Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederland 
Auteur Bericht
Moderator
Avatar gebruiker
Auke

Geregistreerd:
zo nov 28, 2004 7:42 pm
Berichten: 3246
Bericht Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederland
Ik had onlangs een interessante discussie met mijn vader - ik heb mijn interesse in de Tweede Wereldoorlog niet van een vreemde - over de gevolgen van het bombardement op Rotterdam, zowel op de korte als de lange termijn.

Voor zover wij hebben kunnen nagaan, is, op twee uitzonderingen na, het bombardement op Rotterdam het enige geval in de wereldgeschiedenis geweest waarbij een land zich overgaf na een bombardement op een van zijn steden. De enige twee uitzonderingen zijn Hiroshima en Nagasaki, maar die bombardementen zijn toch van een beduidend ander kaliber: in Hiroshima bijvoorbeeld werd naar schatting 75-90 % van de bebouwing verwoest of beschadigd en kwamen 150.000-200.000 mensen om het leven; in Rotterdam werden 'slechts' 24.000 gebouwen verwoest, alleen de historische binnenstad, en kwamen ongeveer 800 mensen om het leven. Ik hoor het graag indien iemand anders een voorbeeld weet van een bombardement op dermate kleine schaal dat leidde tot de capitulatie van een land. Leningrad en Stalingrad hebben grootschalige bombardementen ondergaan maar zich niet overgegeven. Tijdens de Blitz zijn in Groot-Brittannië duizenden slachtoffers gevallen en vele stadsdelen verwoest, maar overgave was uit den boze. Zelfs Warschau, dat in september 1939 verzet bleef bieden terwijl de rest van het land al volledig was ingenomen door de Duitsers en Sovjets, hield het 20 dagen vol, terwijl het non-stop werd gebombardeerd en tienduizenden slachtoffers te betreuren had. Hier werd tot de laatste man doorgevochten en was het bombardement niet de reden om de stad op te geven.

Over het algemeen wordt gesteld dat het bombardement op Rotterdam, in combinatie met de dreiging om ook Utrecht te bombarderen, aanleiding was voor generaal Winkelman om te capituleren. Een capitulatie naar aanleiding van één bombardement was, zoals ik schreef, nog nooit eerder vertoond, maar toch lijken Nederlanders het een vanzelfsprekend gevolg te vinden. Wikipedia schrijft bijvoorbeeld dat het bombardement "reden genoeg [was] voor de capitulatie". Je kunt het semantiek noemen of Wikipediaanse oppervlakkigheid, maar Nederland had diverse keuzes - de gemaakte keuze was die van Winkelman.

Mijn vraag is: waarom vocht Nederland niet door? Was de capitulatie na één klein bombardement (laten we eerlijk zijn, 800 slachtoffers in in oorlogstijd niets) niet een laffe, gemakzuchtige daad? Waarom gaf een land met bijna 9 miljoen inwoners het al na vijf dagen op? Doorvechten tot de laatste man had bijvoorbeeld ook de Franse troepen in het zuiden van het land kunnen inspireren om fanatieker mee te vechten, en als gevolg daarvan hadden de campagnes in België en Frankrijk misschien ook wel langer geduurd.

Wat ik ook opvallend vind is dat geen enkele Nederlander het Winkelman lijkt kwalijk te nemen dat hij zich zo snel heeft overgegeven. Er zijn zelfs standbeelden voor hem opgericht. Wanneer een generaal als Winkelman in het Britse, Amerikaanse, Duitse of Sovjetleger had gevochten zou hij de rest van zijn leven met de nek zijn aangekeken. Wat zou er zijn gebeurd als Nederland in mei 1940 een ware vechtjas als Churchill, Patton of Tsjoejkov aan het hoofd had gehad? Zou hij de Nederlanders hebben kunnen inspireren of zou hij door de bevolking als een doorgedraaide fanatiekeling zijn gezien? Met andere woorden, was Winkelman een doorsnee Nederlander?

En een laatste punt om te overdenken: na de oorlog leek iedereen opeens - naar eigen zeggen - een verzetsstrijder te zijn geweest, maar dikwijls waren dat, zoals iemand op dit forum het eens formuleerde, jongelui die hooguit ooit een scheet hadden gelaten in de richting van een Duitser. Blijkbaar bestaat er dus toch een behoefte om te kunnen zeggen dat je je niet als mak vee hebt laten overheersen tijdens de oorlog. Komt dat voort uit de beschamende prestatie die we in mei 1940 hebben geleverd en proberen we met het schaamrood op de kaken onze verzetshistorie op te blazen? Of is het pure lafheid en een grote mond achteraf en is de 'VOC-mentaliteit' gewoon helemaal dood?

Ik ben benieuwd naar jullie meningen.


di jun 19, 2012 5:49 pm
Profiel
Barry

Geregistreerd:
zo maart 28, 2004 10:43 pm
Berichten: 5378
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Interessant stuk Auke. Persoonlijk denk ik dat, misschien ook in de ogen van Winkelman, het lot van de Nederlandse strijdkrachten al beslist was voor het bombardement op Rotterdam:

- De Nederlandse Luchtmacht bestond vrijwel niet meer;
- Een groot tekort aan munitie dreigde te ontstaan;
- De Grebbelinie was op 13 mei 1940 doorbroken;
- Het Oostfront van de Vesting Holland waarop het Veldleger terugviel was een zwakke stelling;
- Het Veldleger voltooide de terugtocht maar op veel plaatsen was er van eenheid geen sprake meer;
- De Moerdijkbrug was definitief in Duitse handen gevallen;
- De opmars van de Duitse 9e Pantserdivisie over de Moerdijkbrug was niet meer te stuiten;
- Het Franse 7e leger was zeer onsuccesvol in haar strijd met de Duitse 9e Pantserdivisie;
- Het Franse 7e leger viel terug toen er vanuit het zuiden sombere berichten kwamen en was na de Duitse doorbraak bij Sedan en het vervolgens terugvallen van het Belgische leger op 13/14 mei feitelijk afgesloten;
- Verdere Engelse of Franse hulp leek uitgesloten, ze hadden genoeg aan zichzelf.

De capitulatie van Rotterdam was overigens geen beslissing van Winkelman, hij kon niet meer bereikt worden.

Met andere woorden, de strijd zou nog wat dagen gerekt kunnen worden maar wat zou het resultaat zijn? De Fransen en Belgen zouden we er niet meer mee helpen aangezien zij al teruggevallen waren en geen contact meer hadden met de Nederlandse strijdkrachten.

Jouw punt dat "Doorvechten tot de laatste man had bijvoorbeeld ook de Franse troepen in het zuiden van het land kunnen inspireren om fanatieker mee te vechten, en als gevolg daarvan hadden de campagnes in België en Frankrijk misschien ook wel langer geduurd." gaat wat mij betreft dus niet op. En wat was dan het nut geweest van doorvechten?


Ps. De woorden laf, gemakzuchtig en beschamend zijn in mij ogen wat ongelukkig gekozen en gaan zeker niet op voor alle inwoners van Nederland destijds. En dat weet jij ook :wink:.


di jun 19, 2012 8:09 pm
Profiel
Moderator
Avatar gebruiker
Auke

Geregistreerd:
zo nov 28, 2004 7:42 pm
Berichten: 3246
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Zeker, plaatselijk is er zeer dapper gevochten en er zijn tijdens de oorlog heldhaftige verzetsstrijders geweest, maar ik heb mijn woorden weloverwogen gekozen. Het was absoluut niet mijn bedoeling om mijn eigen oordeel te laten horen, het gaat mij puur om de vraag hoe de soldaten en burgers zelf tijdens en vlak na de oorlog terugkeken op de gebeurtenissen van mei 1940. Wat vonden zij van hun eigen prestatie? Vonden zij hun eigen prestatie laf / gemakzuchtig / beschamend? Ik vermoed namelijk dat er een directe relatie bestaat tussen het wrange gevoel dat men overhield aan mei 1940 en de verzetsgeschiedenis - 'we hebben in 1940 niet bevredigend gepresteerd, maar om het goed te maken ben ik daarna verzetsstrijder geweest' - ook al hebben veel mensen zichzelf een grotere rol toegedicht dan ze werkelijk hadden gespeeld.

Overigens ben ik geen expert op het gebied van de campagne in mei 1940 dus ik kan het bij het verkeerde eind hebben, maar was de directe oorzaak van de Nederlandse overgave niet de dreiging dat ook Utrecht gebombardeerd zou worden? De militaire situatie zal ongetwijfeld niet rooskleurig zijn geweest, maar ik verkeerde altijd onder de indruk dat dat slechts een secundaire reden voor de overgave was.


di jun 19, 2012 9:41 pm
Profiel
Barry

Geregistreerd:
zo maart 28, 2004 10:43 pm
Berichten: 5378
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Waarom meer (burger)slachtoffers aanvaarden wanneer de strijd hoogstens nog enkele dagen dagen gerekt kan worden zonder uitzicht op een overwinning? Ik denk dat dat de vraag is die Winkelman zichzelf gesteld heeft en de militaire situatie lijkt mij dan ook de hoofdreden.


di jun 19, 2012 10:28 pm
Profiel
dirk
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Was het ook niet zo dat men vlak na het bombardement dacht dat er duizenden slachtoffers waren gevallen, en dat men dat de rest van NL wilde besparen ?


wo jun 20, 2012 12:43 pm
Harro
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Auke, als de grens voor jou niet bij "slechts" één bombardement en achthonderd doden ligt, waar ligt deze dan wel? Bij twee bombardementen en 1600 doden, bij vier bombardementen en 3200 doden, bij tien bombardementen en 8000 doden, of bij bombardementen waarbij meer slachtoffers per bombardement waren gevallen? Voor het vredige Nederland, een land zonder grootse militaire traditie, dat niet aan de Eerste Wereldoorlog had deelgenomen en dat sinds de Napoleontische tijd geen gevechtshandelingen op eigen bodem had meegemaakt, was de verschrikking van oorlog letterlijk een ver-van-m'n-bed gebeuren. In dat licht bezien waren achthonderd doden, tachtigduizend daklozen en de totaal verwoestte binnenstad van de tweede stad van het land een catastrofe van ongekende omvang en de Duitsers dreigden dat het daarmee nog niet afgelopen was. Je haalt Hiroshima en Nagasaki aan maar dat gebeurde vijf jaar later. Op dat moment kon Winkelman wat Nederland was overkomen en nog kon overkomen enkel spiegelen aan Warschau. Je schrijft dat niemand het Winkelman kwalijk leek te nemen dat hij capituleerde, in je beschrijving klinkt verbazing door. Verbazing waarover? Je zou jezelf af kunnen vragen of men het Winkelman niet vooral kwalijk had genomen als hij pas na bombardementen op Utrecht en Amsterdam was gezwicht voor de Duitse dreigementen.

Overigens hadden de Fransen een paar weken later hetzelfde dilemma, en die lieten het niet eens aankomen op een gevecht om Parijs.


wo jun 20, 2012 4:52 pm
Moderator
Avatar gebruiker
Auke

Geregistreerd:
zo nov 28, 2004 7:42 pm
Berichten: 3246
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Barry schreef:
Waarom meer (burger)slachtoffers aanvaarden wanneer de strijd hoogstens nog enkele dagen dagen gerekt kan worden zonder uitzicht op een overwinning? Ik denk dat dat de vraag is die Winkelman zichzelf gesteld heeft en de militaire situatie lijkt mij dan ook de hoofdreden.

Als uitzicht op een overwinning de insteek is dan hadden we ons op 10 mei wel over kunnen geven. De Polen vochten ook gewoon door nadat hun land van twee kanten was binnengevallen en de situatie in feite uitzichtloos was. Pas toen munitie, voedsel en water op waren gaf Warschau zich over.

Harro schreef:
Auke, als de grens voor jou niet bij "slechts" één bombardement en achthonderd doden ligt, waar ligt deze dan wel?

Ik denk dat de capaciteiten van het leger de insteek moeten zijn. Dat staat wat mij betreft volledig los van bombardementen op steden. Als het leger nog enkele dagen langer stand had kunnen houden dan vind ik het niet zo vanzelfsprekend dat je je na één bombardement overgeeft, wat vrijwel alle Nederlands wel lijken te vinden. Pas wanneer je je niet meer kunt verdedigen behoor je je over te geven. Langer standhouden had waarschijnlijk niet tot een directe zege geleid, maar had wel tot meer Duitse slachtoffers kunnen leiden en de campagne langer kunnen laten duren. Het is natuurlijk gissen, maar het is niet ondenkbaar dat de campagne in Frankrijk dan ook later was begonnen, dat de Duitsers hiervoor minder troepen beschikbaar hadden gehad en dat de Blitz later was begonnen. In dat licht bezien zou langer standhouden zeker van militaire waarde zijn geweest. Daarnaast zou het ook in morele zin positief kunnen hebben weerspiegeld op de Belgische, Franse en Britse troepen. De snelle inname van Nederland en Duitsland zal ongetwijfeld zijn weerslag hebben gehad op het moreel van de Franse troepen.

Daarnaast heeft Nederland wel degelijk een grootse militaire traditie gekend. In de laatste 200 jaar is dat een beetje weggezakt, maar wij zijn wel het land van Michiel de Ruyter, die op uiterst stoutmoedige wijze de Thames opvoer en daar de Engelse vloot vernietigde. Vandaar ook mijn hoofdvraag of er dan in 1940 geen enkele Nederlander was die wrange gevoelens had overgehouden aan de gebeurtenissen van mei 1940 en zich, terugdenkend aan Michiel de Ruyter, afvroeg of we niet de gemakkelijkste weg hadden genomen.


za jun 23, 2012 3:13 pm
Profiel
Harro
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Maar per saldo stel je dus dat in de meidagen te weinig Nederlandse steden zijn gebombardeerd, dat er te weinig burgerdoden zijn gevallen? Wat "groots" is, daarover verschillen we blijkbaar van mening. Ik zou nooit de beslissing nemen duizenden Nederlandse burgers (let wel, geen soldaten maar burgers) op te offeren omdat De Ruyter daar 400 jaar eerder misschien zo zijn eigen gedachten over zou hebben gehad. Al met al hadden er wat jou betreft dus meer burgerslachtoffers moeten vallen aan Nederlandse zijde om per saldo iets later te verliezen. Ik denk dat de bevolking van Utrecht bijzonder blij is dat jij destijds de beslissingen niet nam.


za jun 23, 2012 3:56 pm
Moderator
Avatar gebruiker
Jean

Geregistreerd:
vr jul 24, 2009 2:23 pm
Berichten: 1184
Woonplaats: Flanders Fields
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
http://www.wageningen1940-1945.nl/Capit ... 201940.htm

_________________
Ni dieu, ni maitre


za jun 23, 2012 4:39 pm
Profiel
Leo
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
In enkele boeken van schrijver Brongers merkte ik op dat vele soldaten aan het front verbaasd waren over de capitulatie van het Nederlandse Leger. Aan de Grebbe-linie en Kornwerderzand was de juiste geestdrift weer te vinden. Men wou verder vechten maar men mocht niet meer. In de strijd voor de luchthavens was het Nederlandse Leger ver van verslagen maar moest de wapens neerleggen.
Winkelman deed volgens mij wat hij moest doen. Op 12 mei ging een vraag om luchtafweermunitie voor de van Engeland gekochte Vickers kanonnen naar het UK. Hieraan kon niet worden voldaan door de UK wegens eigen gebruik.....Nou ja ?

Ik heb ooit eens een vakantietrip in Zuidfrankrijk verknoeit met uit te leggen dat de nederlaag van Frankrijk niet het gevolg was van de spontane overgave van het Nederlandse Leger, nog minder van de weerstand die het Belgische leger gaf tot 28 mei. Dat de fout bij hen lag, tussen Hoei en Sedan.

Volgens mij nam Winkelman de juiste beslissing, bombardementen op Utrecht en wie weet welke steden nog, hadden alleen het leed van de burgerbevolking vermeerderd. Ze zouden niets veranderd hebben aan het totaalbeeld.


za jun 23, 2012 5:12 pm
Pieter F
Bericht Re: Gevolgen van het bombardement op Rotterdam voor Nederlan
Barry schreef:
- Verdere Engelse of Franse hulp leek uitgesloten, ze hadden genoeg aan zichzelf.

Wat betreft de Britse hulp:

Go2War2.nl - Britse troepen in Nederland in mei 1940 schreef:
Al met al waren het vier dagen vol verwarring geweest voor zowel de Nederlanders als de Britten. Onder de Nederlandse troepen en bevolking heerste teleurstelling. Zij hadden gehoopt en verwacht dat de Britten vanuit Hoek van Holland een tegenoffensief zouden inzetten tegen de Duitsers. Samen met de ‘tommy's’ zou de nazi-oorlogsmachine wel verslagen worden, zo dachten zij. Voor de Britten was een tegenoffensief in Nederland echter geen moment aan de orde geweest. Zij waren enkel naar Nederland gekomen voor defensieve acties; het vernietigen van voorraden en infrastructuur en de evacuatie van de regering.


za jan 12, 2013 9:30 am
Geef de vorige berichten weer:  Sorteer op  
Forum gesloten Dit onderwerp is gesloten, je kunt geen berichten wijzigen of nieuwe antwoorden plaatsen  [ 11 berichten ] 


Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 18 gasten


Je mag geen nieuwe onderwerpen in dit forum plaatsen
Je mag niet antwoorden op een onderwerp in dit forum
Je mag je berichten in dit forum niet wijzigen
Je mag je berichten niet uit dit forum verwijderen

Zoek naar:
Ga naar:  
cron
Alle rechten voorbehouden © STIWOT 2000-2012. Privacyverklaring, cookies en disclaimer.

Powered by phpBB © phpBB Group