Vandaag precies 72 jaar geleden vielen er rondom de Rijkskanselarij in Berlijn geheimzinnige activiteiten
waar te nemen. Op die 14e juni 1941 Hitler had veertig van zijn hoogste legeraanvoerders ontboden. Die
dienden in burger te verschijnen en werden via allerlei sluipingangen naar binnen geloodst. Het was wel
duidelijk dat ze niet voor een promotiegesprek uitgenodigd waren. Toen het gezelschap compleet was
ging Hitler voor een kaart van Europa staan waarop de omtrekken van de Sovjet-Unie een ander aanzien
hadden gekregen.

Oorlogen ontstaan niet toevallig en plotseling. Ze worden over een langere termijn beraamd en voorbereid.
Barbarossa was geen uitzondering.Vanaf de eerste maanden van 1941 gonsde door de gelederen van
Wehrmacht en partijleiding een schrikwekkend gerucht. Dat die verbonden was aan de naam van de
keizerlijke brekebeen Barbarossa was nog daar aan toe, maar het was de bron die velen met schrik ver-
vulde. Die bron was Hitlers instructie nr. 21 van 18 december 1940: "Die deutsche Wehrmacht muss
darauf vorbereitet sein, sowjetrussland in einem schnellen Feldzug niederzuwerfen."

Waar elke Duitse generaal bang voor was en waar elke burger met angst en beven aan dacht, dreigde
werkelijkheid te worden. Er waren maar weinig gezagdragers die geen vrees kenden nu Hitler van plan
was de laatste schepen achter zich te verbranden door moedwillig en zonder directe noodzaak een
krachtenslopende tweefrontenoorlog te beginnen. De tweefrontenoorlog die de nachtmerrie van alle Duitse
keizers was geweest, van Barbarossa tot Wilhelm II. Zelfs von Ribbentrop, wijd en zijd bekend als "Kriegs-
hetzer", reageerde geschrokken toen hij het hoorde.

Sowjet-Deutschland was Hitlers nachtmerrie. Het rode nest moest worden opgeruimd voordat de kip haar
eieren in Berlijn kon leggen.Na Moskou was Berlijn altijd de stad met de grootste rode aanhang geweest.
In de jaren twintig en dertig hadden zes miljoen Duitse kiezers op de communisten gestemd. Lenin had voor
zijn revolutie aan 5000 bolsjewisten genoeg gehad. Hitler wist ook wat Stalin in 1923 in een pamflet van
Rote Fahne verklaard had dat na de overwinning van het Duitse proletariaat het centrum van de wereld
revolutie op de punten van de bajonetten van Moskou naar Berlijn gedragen zou worden. En vanuit de
Komintern had men geroepen: "Na Hitler komen wij!"

Hitler dacht al niet anders dan Napoleon die in 1812 aan de vooravond van zijn veldtocht tegen Rusland de
verwachting had uitgesproken: "In twee maanden zullen de Russen om vrede smeken." Hitler sprak op zijn
beurt: "In vier weken zullen we in Sint Petersburg staan." Dat een andere Fransman gezegd had: "De
bloem van onze jeugd sterft aan het oostelijk front". daar ging Hitler achteloos aan voorbij. Hitler gaf ieder-
een die het horen en niet horen wilde de verzekering dat de Russische kolos niet meer was dan een
door te prikken varkensblaas. Het Rode Leger was aantrekkelijk zwak nadat Stalin het officierscorps
genadeloos gezuiverd had. Had het in de oorlog tegen het nietige Finland niet hopeloos gefaald? "Mijn
intuïtie grenst nog altijd aan het geniale, ik kan de dingen ruiken voordat ze gebeuren. We hoeven alleen
de deur open te trappen en het hele gammele gebouw dat alleen nog door de verf bij elkaar gehouden
wordt, stort in elkaar" zo betoogde hij. In acht weken zou de Wehrmacht het karwei geklaard hebben en
dan zou hij in de rug niet meer van Stalins goede of slechte bedoelingen afhankelijk zijn. Ooit was het
bolsjewisme met honger en dorst begonnen, zo zou hij het ook laten eindigen. Op de keper beschouwd
had dat best zo kunnen zijn, maar dan niet met Adolf Hitler als opperste veldheer.

Hermann Goering wist van zijn adviseurs dat de Wehrmacht geen reserves had voor een lange veldtocht.
Waren de afstanden in West-Europa nog te belopen geweest, de weg naar Moskou zou een flinke tippel
zijn, zo meende hij. "Unser blitzkriegslustige Führer met zijn heimwee naar de Franse slagvelden laat zich
alleen door extremiteiten bekoren. De Führer heeft toch ook Bismarcks "Gedanken und Erinnerungen"
gelezen met daarin zijn lijfspreuk 'In der Begrenzung zeigt sich der Meister'? De tweefrontenoorlog heeft
ons in de Eerste Wereldoorlog de nek gebroken. In beutearme Regionen die wel heel erg ver weg liggen,
hebben we niks te zoeken." aldus Goering. Dat had Goering goed gezien, maar Hitler reageerde furieus.
"Ik acht deze oorlog juist en noodzakelijk, het is mijn onherroepelijke beslissing." In zijn haast Caesar,
Alexander en Napoleon te overtreffen wilde hij er een heilige eed op afleggen wat zijn telepathisch
onderbewustzijn hem ingaf. Niet hem maar de Kaukasische bandiet wachtte het lot van Napoleon. "In een
half jaar zijn we uit en thuis", beloofde hij. "Dan is het amen en uit." Om het alvast vooruit te zeggen,
helemaal uitkomen zou dat niet.

In augustus 1939 had Goering Hitler horen zeggen: "Rusland en Duitsland zullen nooit meer tegen elkaar
naar de wapens grijpen." Dat had hij niet vergeten. Op 27 mei 1941, de fatale dag dat Duitslands trots, de
Bismarck, met man en muis aan de zeebodem werd toevertrouwd, had hij zich voor de laatste maal in het
koor van de waarschuwende stemmen gemengd en probeerde hij de Führer voor een dans op de vulkaan
te behoeden. Hij "erhobte stärkste Bedenken", zo vertelde hij later. "Rusland is als een donsveren bed",
mijmerde hij, "waarin het lekker liggen is maar waar je moeilijk uit komt. Wir haben doch Krieg genug,
mein Führer, wozu noch einen? Doe geen stappen groter dan de benen lang zijn. En Iwan doet ons toch
geen kwaad. Hij provoceert ons niet en hij behoort niet tot de dictators van Versailles. Hij levert ons treinen-
vol graan, machines, koper en mangaan en is tegen Engeland. Een beetje ramadan in deze kan geen
kwaad", zo meende hij. "Und, mein Führer, pacta sunt servanda." Hij stak een belerend vingertje op toen
hij uitlegde wat dat betekent, namelijk dat verdragen nagekomen moeten worden. Maar Hitler had geen
boodschap aan zulke overwegingen. "So ein Quatch! Dat is mij allemaal veel te theatraal. Wat met inkt
geschreven is, kan met bloed worden uitgewist."

Tirannen hebben de gewoonte dat zij overlopen van zelfvertrouwen. Niemand geloofde dan ook meer aan
zichzelf dan Hitler. Terwijl Goering op de rem trapte, legde Hitler er nog een schepje bovenop. Hij ging vol
op het gaspedaal staan door met bloedstollende nonchalance Napoleon aan te halen: "Alles is gezegd.
De wijn is geschonken, ze moet gedronken worden."

Bronnen:
Nicolaus von Below: "Als Hitlers Adjutant"
Dan van der Vat: "Der gute Nazi"
Werner Maser: "Hermann Goering"
Alexander Stahlberg: "Der verdammte Pflicht"
William Shirer: "Berlin diary"
Dr. Hans Deringer: "Kriegstagebuch"