Lees en huiver.....
Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR) bevat de dossiers van ruim 300.000 Nederlanders en enkele Duitsers die na de oorlog onderwerp waren van onderzoek wegens NSB-lidmaatschap, collaboratie en oorlogsmisdaden. Het CABR is, in verband met de bescherming van persoonsgegevens, beperkt openbaar.
Verzoek om inzage
Een verzoek om inzage kan alleen schriftelijk bij het Nationaal Archief worden ingediend. U vindt de adressen onderaan de laatste bladzijde van dit informatieblad. Op de website
http://www.gahetna.nl is een speciaal webformulier te vinden waarin u uw verzoek kunt invullen.
In uw verzoek geeft u aan om wie het gaat:
• volledige naam
• geboortedatum
• geboorteplaats
• eventueel woonplaats gedurende de oorlog
Inzage kan alleen worden verleend in de dossiers van personen die aantoonbaar zijn overleden of die hier schriftelijk toestemming voor geven. Als bewijs van overlijden geldt:
• geboren vóór 1912
• een kopie of scan van een rouwkaart, bidprentje of rouwadvertentie
• een uitreksel uit de gemeentelijke basisadministratie
• persoonskaart (op te vragen bij het Centraal Bureau voor Genealogie)
Wanneer schriftelijk toestemming wordt verleend, moet ook een kopie van het identiteitsbewijs van de toestemminggever worden meegestuurd. De handtekening dient zowel op de toestemming als de kopie van het identiteitsbewijs duidelijk zichtbaar te zijn.
Onderzoek
Een medewerker van het Nationaal Archief zoekt voor u uit of de gevraagde persoon voorkomt in het CABR. U ontvangt de onderzoeksresultaten schriftelijk binnen zes weken.
Het inzien van de dossiers
• De dossiers uit het CABR kunnen alleen op afspraak worden ingezien. Deze afspraak kan telefonisch worden gemaakt via het telefoonnummer dat in het onderzoeksresultaat wordt opgegeven. Gedurende de verbouwing van de studiezaal (van 15 oktober 2012 tot met najaar 2013) kunnen de dossiers alleen worden ingezien op maandag. In deze periode is er slechts ruimte voor één persoon per afspraak.
• Voorafgaand aan de afspraak maakt u via
http://www.gahetna.nl/user/login een profiel aan waarin u uw naam én adresgegevens noteert. Dat u kunt u op elk gewenst moment thuis doen. Bij de receptie van het Nationaal Archief hoeft u dan alleen nog uw identiteitsbewijs te tonen. Deze profielen fungeren als de bezoekersadministratie van het Nationaal Archief. Zonder profiel kunnen de dossiers niet ter inzage worden gegeven.
• U kunt in de studiezaal van het Nationaal Archief de dossiers zelfstandig bestuderen. Leest u de dossiers als een boek, bladzijde voor bladzijde, zodat de stukken niet door elkaar raken. Het is niet toegestaan stukken apart te leggen of de volgorde te veranderen.
Aantekeningen en kopieën
Het CABR is beperkt openbaar tot 2025. Tot die tijd worden er geen kopieën uit dit archief gemaakt. Ook het maken van foto’s of het op welke wijze dan ook reproduceren van deze stukken is niet toegestaan. U mag wel aantekeningen maken uit de dossiers. Dat mag met een laptop of met potlood en papier. Pennen zijn op de studiezaal niet toegestaan.
De Wet Bescherming Persoonsgegevens
In alle dossiers van het CABR komen, naast de naam van de verdachte, ook de namen van andere personen voor. Informatie over deze personen mag u op geen enkele manier gebruiken. U mag deze mensen niet benaderen met de informatie die u in de dossiers heeft aangetroffen en u mag ook niets over hen publiceren of op andere wijze bekend maken. (Dus als ik in dit dossier de namen van andere Commandosoldaten tegen kom mag ik ineens niets meer over hun publiceren ?????
)
Wat kunt u aantreffen in een CABR-dossier?
• Processen-verbaal
• Correspondentie tussen opsporingsorganen
• Brieven a décharge
• Persoonlijke stukken uit het bezit van de verdachte
• Lidmaatschapsbewijzen van NSB-organisaties
• Beslissingen van de Procureur-Fiscaal betreffende de buitenvervolgingstelling
• Gerechtelijke stukken: uitspraken, sententies, dagvaardingen en processen-verbaal van terechtzittingen
Andere “oorlogsgerelateerde” archieven bij het Nationaal Archief
• Nederlands Beheers Instituut (NBI): belast met het beheer van het vermogen van onder meer politieke delinquenten
• Stichting Toezicht Politieke Delinquenten (STPD): belast met de reclassering van vrijgelaten politieke delinquenten en de controle op de naleving van de voorwaarden van de buitenvervolgingstelling of vrijlating.
• Commissie Opsporing Oorlogsmisdadigers (COOM): samenvoeging van verschillende instanties die na de oorlog belast waren met de opsporing van oorlogsmisdadigers.
• Archieven met betrekking tot de zuivering van een aantal beroepsgroepen: ambtenaren, de rechterlijke macht, politie, personeel van de Nederlandse Arbeidsdienst, pers, kunstenaars, het bedrijfsleven en personeel van de radio-omroep
Literatuur
• Bijzonder gewoon: Het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (1944-2010) en de “lichte gevallen”, Sjoerd Faber en Gretha Donker, Den Haag/Zwolle 2010
• De Oorlogsgids: antwoorden op de 25 meest gestelde vragen over de oorlogsarchieven van het Nationaal Archief, Jan Kompagnie (eindred.), Meppel 2005
Website
•
http://www.archievenwo2.nl In deze wegwijzer zijn archieven en collecties opgenomen die betrekking hebben op het nationaal-socialisme en de Tweede Wereldoorlog in Nederland. Deze archieven en collecties zijn aanwezig in Nederlandse archiefinstellingen.
Hulpverleningsinstanties
• De stichting Werkgroep Herkenning (
http://www.werkgroepherkenning.nl), ook wel bekend staand als ‘Kinderen van “foute” ouders’, bevordert hulp aan NSB-kinderen en geeft bekendheid aan de problematiek van deze groep. U kunt op werkdagen tussen 10.00 en 17.00 contact opnemen met het secretariaat van de Werkgroep: 079-8886264. Voor een persoonlijk gesprek en hulpvragen kunt u terecht bij de telefonische hulplijn: 030-6701979
• Het Aanspraakpunt naoorlogse generatie (ANG) heeft ruime ervaring met dienstverlening aan en de behandeling van oorlogsgetroffenen en hun kinderen. Het Aanspraakpunt is een onderdeel van Cogis, kennisinstituut sociale en psychische gevolgen van oorlog, vervolging en geweld. Cogis houdt telefonisch spreekuur op woensdag van 9.30 tot 12.30 op 030-2968000 en heeft een website:
http://www.cogis.nl.